Luật chưa kịp vận dụng đã… làm mới sửa

Bỏ hậu giám định ĐTM vì không hiệu quả TS Mai Thanh Dung, Cục trưởng Cục giám định và Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho hay, thời gian qua không ít trường hợp chủ dự án đã giao khoán, phó mặc cho tham mưu môi trường thực hiện ĐTM, trong khi bổn phận pháp lý đối với nội dung ĐTM thuộc về chủ dự án, dẫn đến kết quả thực hiện ĐTM không sát với kịch bản đầu tư của dự án. Ảnh minh họa: ThienNhien.Net Trong năm năm qua đã có khoảng 100 dự án không được Hội đồng thẩm định bẩm ĐTM của Bộ Tài nguyên và Môi trường duyệt trong lần đầu giám định do địa điểm thực hành không phù hợp về bình diện môi trường hoặc không có biện pháp thích đáng để phòng ngừa, giảm thiểu các tác động xấu của dự án đối với môi trường như dự án Mở rộng mỏ than Na Dương (Lạng Sơn); Dự án lấn biển (Hải Phòng)… Luật Bảo vệ môi trường hiện tại mới chỉ quy định chung về ĐTM làm giảm ý nghĩa và hiệu quả của công tác này. Bên cạnh đó, đối tượng phải đăng ký cam kết bảo vệ môi trường (CBM) trong luật cũng không rõ ràng, thậm chí là không phù hợp nên khó cho công tác thi hành. Điều kiện tổ chức tham vấn ĐTM mới chỉ quy định chung chung, không có cơ sở để quy định các điều kiện năng lực tham vấn. Đây là duyên do dẫn đến tình trạng nhiều báo cáo ĐTM quá kém về chất lượng. Trong khi đó việc coi xét, giám định ít ĐTM của các dự án gây tổn thất tài nguyên tự nhiên thường gặp khó khăn do không có tiêu chí cụ thể ở chừng độ nào thì chấp nhận được. PGS.TS Bùi Cách Tuyến, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, trong dự án Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi vẫn giữ quy định hai bước lập ĐTM với các dự án phức tạp, cần lập bẩm đầu tư và xin chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị bỏ quy định hậu thẩm định ĐTM vì trong thời gian vừa qua, chỉ có chưa đến 10% dự án có ĐTM được hậu thẩm định. Và dù không có công tác hậu giám định thì các dự án vẫn… hoạt động. Trong ba năm gần 25.000 vụ vi phạm pháp luật về môi trường Đại tá Nguyễn Sỹ, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tầy về môi trường cho hay, từ năm 2010 đến nay trên toàn quốc đã phát hiện, xử lý gần 25.000 vụ vi bất hợp pháp luật về môi trường, trong đó khởi tố trên 350 vụ, gần 400 đối tượng, xử phạt vi phạm hành chính gần 200 tỷ đồng. Cụ thể trong lĩnh vực công nghiệp, xây dựng căn bản và môi trường thành thị, có khoảng 60% lượng nước thải hàng ngày từ các khu, cụm công nghiệp được xả thẳng ra nguồn hấp thụ không qua xử lý đã gây ô nhiễm nguồn nước đặc biệt tại các lưu vực sông Đồng Nai, sông Cầu, sông Nhuệ, sông Đáy. “Khoảng 70% các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp không có hệ thống bảo vệ môi trường, xử lý nước thải hoàn hảo. 30% có hệ thống hoàn hảo nhưng có thực hành hay không thì cũng …chưa biết thế nào. 100% làng nghề vi phạm quy định về bảo vệ môi trường”, Đại tá Sỹ cho biết. Trong lĩnh vực quản lý và phá hoang lâm thổ sản, khoáng sản, động vật hoang dại phát hiện cũng có đến hơn 6000 vụ vi phạm. Nạn chặt phá rừng, vận chuyển trái phép gỗ, cướp gỗ, chống người thi hành công vụ gây phức tạp tình hình an ninh thứ tự ở nhiều địa phương như Quảng Bình, Quảng Nam, Bình Thuận… Điều đáng nói là số vụ vi phạm về quản lý động vật hoang dại quý hiếm hàng năm đã được phát hiện và xử lý chưa đạt 50% so với thực tế đã và đang xảy ra. Ngoài ra tình trạng vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, xuất nhập cảng và quản lý chất thải nguy hại, vi phạm tại các làng nghề cũng có nhiều diễn biến phức tạp. Không chỉ có tình trạng vi phạm trong những lĩnh vực này mà việc quản lý chất thải tại khu dân cư là một trong những vấn đề bức xúc hiện giờ. Việc đầu tư trang bị vệ sinh môi trường (thùng chứa rác) tại các điểm công cộng, khu dân cư còn hạn chế đặc biệt là các vùng nông thôn nên hiện tượng xả rác bừa bãi, mất vệ sinh công cộng khá phổ quát làm tăng hoài thu gom, xử lý, phân loại… Nhiều dự án phân loại rác tại nguồn khai triển tại một số thành thị lớn nhưng có tình trạng “đầu voi, đuôi chuột” do ý thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường còn kém hoặc phân loại tốt nhưng người đi thu nhặt lại gom chung làm mất ý nghĩa của việc phân loại rác tại nguồn. Theo Hương Nguyên/Nhân Dân, 07/08/2013 Các bài cùng chủ đề: Luật bảo vệ môi trường còn hạn chế Công bố Luật Khoáng sản sửa đổi Góp ý dự thảo Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật Luật Đa dạng sinh học sắp có hiệu lực Chính phủ bàn bạc sửa đổi Luật Đất đai đảm bảo an toàn đập là ưu tiên cao nhất trong xây dựng, quản lý, khai phá hồ chứa nước Kỷ luật 14 kiểm lâm vụ 3 cây sưa nghìn tỷ Kỷ luật Giám đốc vì để mất rừng Tính thuế dùng đất phi nông nghiệp, đất sử dụng không đúng mục đích Kiểm điểm tiến độ soạn thảo Luật Khoáng sản